In 2021 werd 43% van de wereldbevolking – dat is 3,4 miljard mensen! – getroffen door een neurologische aandoening, volgens een studie gepubliceerd in The Lancet Neurology. (1)

Dit zou betekenen dat deze aandoeningen met meer dan de helft zijn toegenomen sinds 1990.

Onder de tien neurologische aandoeningen die in 2021 de meeste beperkingen veroorzaakten, bevonden zich onder andere het cerebrovasculair accident (CVA) en de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie*.

Het aantal volwassenen met dementie wereldwijd zou tegen 2050 bijna verdrievoudigen tot 153 miljoen mensen. (2)

Natuurlijk speelt de vergrijzing van de bevolking een rol, maar dat is niet de enige factor, aangezien deze aandoeningen ook bij jonge mensen toenemen.

Cerebrovasculaire accidenten zijn in 20 jaar tijd met 25% gestegen bij mensen tussen 20 en 64 jaar. (3)

De wereldwijde prevalentie van dementie bij mensen jonger dan 65 jaar is gestegen van 3,68 miljoen in 1990 naar 7,76 miljoen in 2021. (4)

Voor dementie (inclusief Alzheimer) wijzen tal van studies op de invloed van omgevings- en gedragsfactoren (5):

• Luchtvervuiling: fijne deeltjes, stikstofdioxide, stikstofoxiden, koolmonoxide,
• Chronische geluidsoverlast,
• Zeer laagfrequente magnetische velden en ioniserende straling,
• Pesticiden,
• Oplosmiddelen,
• Tabak

Een beschermende factor is eveneens vastgesteld: de aanwezigheid van groenvoorzieningen in woonwijken wordt geassocieerd met een lager risico op dementie, ongeacht de oorzaak.

Voor CVA’s is luchtvervuiling een van de belangrijkste risicofactoren geworden, samen met roken, ongezonde voeding en een zittende levensstijl. (5)

Wat kunt u doen om uw brein te beschermen?

• Beperk uw blootstelling aan luchtvervuiling en lawaai
• Beperk uw blootstelling aan elektromagnetische velden
• Eet gezond, met de nadruk op biologisch geteelde voeding, varieer en eet meer plantaardig, en vermijd sterk bewerkte voeding
• Beweeg meer, bij voorkeur in de natuur
• Dementie is een algemene term voor het verlies van geheugen, taal, probleemoplossend vermogen en andere cognitieve vaardigheden, ernstig genoeg om het dagelijks leven te verstoren.

Referenties

1. GBD 2021 Nervous System Disorders Collaborators (2024). Global, regional, and national burden of disorders affecting the nervous system, 1990-2021: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021. The Lancet. Neurology, 23(4), 344–381. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(24)00038-3
2. Estimation of the global prevalence of dementia in 2019 and forecasted prevalence in 2050: an analysis for the Global Burden of Disease Study 2019 Nichols, Emma et al. The Lancet Public Health, Volume 7, Issue 2, e105 – e125
3. Feigin, V. L., Forouzanfar, M. H., Krishnamurthi, R., Mensah, G. A., Connor, M., Bennett, D. A., Moran, A. E., Sacco, R. L., Anderson, L., Truelsen, T., O’Donnell, M., Venketasubramanian, N., Barker-Collo, S., Lawes, C. M., Wang, W., Shinohara, Y., Witt, E., Ezzati, M., Naghavi, M., Murray, C., … Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Study 2010 (GBD 2010) and the GBD Stroke Experts Group (2014). Global and regional burden of stroke during 1990-2010: findings from the Global Burden of Disease Study 2010. Lancet (London, England), 383(9913), 245–254. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(13)61953-4
4. Li, Z., Yang, Y., Liu, Y., Wang, X., Ping, F., Xu, L., Zhang, H., Li, W., & Li, Y. (2024). Global burden of dementia in younger people: an analysis of data from the 2021 Global Burden of Disease Study. EClinicalMedicine, 77, 102868. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2024.102868
5. Jones, A., Ali, M. U., Mayhew, A., Aryal, K., Correia, R. H., Dash, D., Manis, D. R., Rehman, A., O’Connell, M. E., Taler, V., Costa, A. P., Hogan, D. B., Wolfson, C., Raina, P., & Griffith, L. (2025). Environmental Risk Factors for All-Cause Dementia, Alzheimer’s Disease Dementia, Vascular Dementia, and Mild Cognitive Impairment: An Umbrella Review and Meta-Analysis. Environmental research, 121007. Advance online publication. https://doi.org/10.1016/j.envres.2025.121007
6. Feigin, V. L., Roth, G. A., Naghavi, M., Parmar, P., Krishnamurthi, R., Chugh, S., Mensah, G. A., Norrving, B., Shiue, I., Ng, M., Estep, K., Cercy, K., Murray, C. J. L., Forouzanfar, M. H., & Global Burden of Diseases, Injuries and Risk Factors Study 2013 and Stroke Experts Writing Group (2016). Global burden of stroke and risk factors in 188 countries, during 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. The Lancet. Neurology, 15(9), 913–924. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(16)30073-4